ในยุคร่วมสมัยที่ภูมิทัศน์ของความมั่นคง เคลื่อนจากปริมณฑลทางการทหารมาสู่การเสริมสร้างสวัสดิภาพแก่มนุษย์ทุกคนอย่างเท่าเทียม วิกฤติและความยากลำบากในชีวิตรูปแบบใหม่จึงทยอยเกิดขึ้นเป็นพลวัต

การพัฒนาเศรษฐกิจในศตวรรษที่ 20 อาจจำเป็นต้องใช้เครื่องจักร โรงงาน และตึกระฟ้า แต่สำหรับศตวรรษที่ 21 ที่การสร้างโรงงานอุตสาหกรรมถึงจุดอิ่มตัวแล้ว สิ่งที่จะก้าวเข้ามาแทนที่จึงเป็นการสร้างผลผลิตจากความสร้างสรรค์

หากกล่าวถึงภาวะโลกรวน (Climate change) สิ่งที่คนจำนวนมากนึกถึงอาจเป็นภาวะน้ำแข็งขั้วโลกละลาย และการเกิดสภาวะเรือนกระจก ที่ทำให้อุณหภูมิโลกปรับตัวขึ้นสูงที่สุดในรอบ 142 ปี แต่ในความเป็นจริง ภาวะโลกรวน เป็นประเด็นที่มีความหมายกว้างขวางและสามารถสร้างผลกระทบมหาศาล

ทักษะสำคัญสำหรับการรับมือกับโลกยุคใหม่คือ “How to embrace technology” หรือการรู้จักนำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้กับชีวิตประจำวันและการทำงาน นอกจากนี้ต้องมี EQ หรือทักษะด้านการเข้าสังคม เปิดกว้างเพื่อเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ เรียนรู้การอยู่ร่วมกับผู้อื่น

บทเรียนสำคัญจากโควิด คือ 1.การรับมือกับภาวะวิกฤติทางสาธารณะสุขจะถูกปรับปรุงมากขึ้น เพื่อรองรับความต้องการในอนาคต 2. ระบบการเงินที่คนเข้าถึงมากขึ้น เช่น FinTech จะถูกพัฒนา 3. ระบบการซื้อขายอิเลคทรอนิกส์ Data Analytics จะถูกนำมาประยุกต์ใช้กับวิถีชีวิตผู้คนมากขึ้น สิ่งที่ต้องระวังคือ การคอรัปชั่นเชิงงบประมาณใช้เงินไม่เกิดประโยชน์

ความสุขที่แท้จริงในสังคมสร้างได้โดย การอยู่ร่วมกันอย่างไม่อิจฉาริษยา พัฒนาตนเอง แข่งกับตัวเองเปรียบเทียบกับตัวเราเองเพื่อให้ตนเองพัฒนา สร้างสังคมรอบตัวให้เป็นการอยู่ร่วมกันเหมือนกับคนในครอบครัว

เทคโนโลยีและนวัตกรรมที่จะเปลี่ยนวิถีชีวิตของคนไทยคือ Hyperloop, ระบบการสื่อสาร และ Quantum Computing รัฐต้องจัดการสร้างโครงสร้างพื้นฐานต่างๆรองรับการแข่งขัน ให้ความสำคัญกับ Cyber Security และวางแผนสำหรับเทคโนโลยีในอนาคต

จัดลำดับความสำคัญใหม่ แก้ปัญหาเรื่องโรคระบาดให้ได้เพื่อปลดล๊อคเงื่อนไขการเปิดเศรษฐกิจ แก้ปัญหาหนี้ครัวเรือน เร่งปรับตัวให้ไม่ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยโลก และตื่นตัวในเรื่องของเทคโนโลยี

กับประเทศจีน ต้องเจรจา วิเคราะห์ความต้องการ หรือข้อแลกเปลี่ยนที่เป็นประโยชน์ และกับประเทศสหรัฐอเมริกา การเจาะตลาดด้วยสินค้าชนิดใหม่เป็นเรื่องยาก และเราเป็นตัวอย่างที่ไม่ดีเพราะระบอบเผด็จการ

โลกเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ต้องปรับปรุงคุณภาพการศึกษา เลือกเรียนเองได้ เปิดอิสระในการเข้าถึงการศึกษาด้วยเทคโนโลยี

ผู้นำในโลกสมัย สำคัญมากที่ต้อง Live Long Learning อัพเดทตัวเองเสมอเพื่อทันโลกที่เปลี่ยนแปลง